De prehistorische vuursteenmijnen te Rijckholt behoren tot de oudste groeves uit de regio. Ze werden ontgonnen tijdens het neolithicum, in de periode tussen 4200 en 2650 voor Christus. Daarmee zijn ze de oudste bekende sporen van mijnbouw in Nederland. In 1891 werd de ligging van de vuursteenmijn ontdekt door de Belgische archeoloog Marcel De Puydt, die er een grote hoeveelheid vuursteen vond die door mensenhanden bewerkt waren. Professor Waterbolk van Universiteit Groningen bewees in 1964 dat bij het graven van een proefsleuf enkele ondiepe mijngangen tevoorschijn zouden komen. Het vermoeden ontstond dat er in dit gebied meer van dit mijngangetjes bevinden waarop men besloot om een ondergrondse drijfgang te graven dwars door het gebied. Tussen 1964 en 1972 werd er door een groep vrijwilligers met geologische achtergrond en mijnbouwkundige kennis, in verschillende fases opgravingswerk verricht.
In de jaren 70 werden de vuursteenmijnen toegankelijk gemaakt voor publiek en worden er excursies georganiseerd. Via de verstevigde mijntunnel kan je doorheen talloze vensters aan beide zijden de prehistorische mijngangen inkijken. Nu 45 jaar later is de mijn aan een grote opknapbeurt toe en worden er grote verbouwingswerken uitgevoerd. Zo zullen er enkele nieuwe mijntunnels aangelegd worden die bezoekers in de toekomst een beter beeld zullen geven van het ondergrondse landschap. De werkzaamheden worden uitgevoerd door mergelbouwsteen Kleijnen uit Sibbe.
De exploitatie en het beheer van de vuursteenmijn gebeurt sinds enkele jaren door de Stichting Ir. D.C. van Schaik. Als vrijwilligers bij de stichting werden Tycha en ik uitgenodigd voor een foto-expeditie tijdens de werkzaamheden. Wens je zelf de vuursteenmijn te bezoeken? Dan kan dat via een rondleiding. Meer info over de verbouwingen en rondleidingen vind je op https://verbouwing.vuursteenmijn.nl/
Hier aan het werkfront wordt er door blokbrekers uit de Sibbergroeve een nieuwe mijntunnel vervaardigd. De bewegingsonscherpte op onderstaande foto is afkomstig van het afvallende puin.
Een kijkje in de meer dan 4.000 jaar oude mijngangen. De verstevigingen dateren van bij de opgravingen uit de jaren ’60 Hier zal een nieuwe mijntunnel komen waar bezoekers in kunnen wandelen.
Er wordt gemeten en bepaald waar precies de nieuwe mijntunnel zal lopen. De rode lijn op de foto is afkomstig van de laserafstandsmeter.
Onder leiding van René Haemers en Joep Orbons van de Stichting Ir. D.C. van Schaik, kregen we de unieke gelegenheid om de oude mijngangen ook zelf te betreden om zo het unieke ondergrondse erfgoed fotografisch te documenteren. Dit historische beeldmateriaal zal opgeslagen worden in het archief van de Stichting Ir. D.C. van Schaik.
Het maken van onderstaande foto’s was een behoorlijke klus gezien de omstandigheden. Hier is namelijk geen verlichting aanwezig dus het is er helemaal donker. Nu fotografeer ik liever in donkere gangen zodat ik zelf de belichting volledig in de hand heb, dus dat is geen probleem. De moeilijkheid zit hier in de lage ganghoogte, je kan hier namelijk nergens rechtop staan, waardoor je overal moet kruipen. Een helm en kniebeschermers zijn hier absoluut onmisbaar. Door de beperkte bewegingsruimte was er goed teamwork nodig om de foto’s te maken en de gangen op meerdere plekken uit te lichten.
Op onderstaande foto zien we een bijzonder grote voorsteenklomp in de muur zitten. Daarrond zien we kapsporen die meer dan 4000 jaar oud zijn.
Een inkijkje in een doodlopende gang waar je nauwelijks rechtop kan zitten. De werkomstandigheden hier moeten slopend geweest zijn.